Benim Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş, Merkez Bankası tarafından yüzde 45 olarak belirlenen siyasi faiz oranının önümüzdeki günlerde seçim ekonomisi nedeniyle çok fazla değişmeyebileceğini ancak seçim sonrası enflasyona göre artıp azalabileceğini belirtti. .
Aktaş’ın sorusu: “Yüzde 45 faiz ne zamana kadar uygulanacak?” Yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Öncelikle şu gerçeğin altını çizelim.
Yüzde 45 faiz oranının ne zaman değişeceğini, ne zaman indirileceğini belirleyecek iki ana faktör var.
Birisi; ekonomik kurallar.
Diğeri; Politikacının istediği şey.
‘Gerektiği sürece’ sorusunun cevabını ararken ancak ilkinden başlayabiliriz.
Çünkü siyasetçinin neyi, ne zaman isteyeceğini bilmek mümkün değil.
Ancak Merkez Bankası ekonomik olarak ne olacağını sıralıyor. Aslında inceleyeceğimiz şey bu…
AYLIK ENFLASYON İLK
Öncelikle aylık enflasyonun ana eğilimi incelenecektir. Söylenen budur.
Merkez Bankası aylar önce enflasyonun mayıs ayına kadar yüksek kalacağını açıklamıştı. Yıllık oranın mayıs ayında yüzde 74 ile zirve yapmasının beklendiği de uzun zaman önce açıklanmıştı.
Geçen yıl aralık ayı sonunda yüzde 65 olan yıllık oran, mayıs ayı sonunda yüzde 74’e ulaştı. Bu da ilk beş ayda yüzde 22 civarında bir artışın beklendiğine işaret ediyor.
Yıllık oranın mayıs ayında yüzde 74, yıl sonu için ise yüzde 36 olduğuna dikkat çekilince, her ay aynı seviyede artış olacağını varsayarak ilk beş ay için aylık yüzde 4 tahmini yaptık. İlk beş ayın nasıl ilerleyeceği artık daha net ortaya çıktı.
Ocak ayında yüzde 9 civarında, Şubat ayında ise yüzde 4,5 civarında bir artış beklediğimizi bir kez daha belirtelim. Önümüzdeki üç ayda aylık yüzde 2,5 artış olursa ilk beş ayın toplamı yüzde 23’e yaklaşacak, mayıs ayındaki yıllık artış ise yüzde 75 olacak.
Merkez Bankası, Ocak ve Şubat aylarındaki yüksek faiz oranlarını aylık enflasyonun ana eğiliminde bir bozulma olarak görmüyor. Bu oranlar nedeniyle faiz artışı olmayacak. Esasen o zaman faizler nispeten düşük olmaya başlıyor ve faiz artırımı hiçbir zaman gündemde kalmıyor.
MAYIS AYIDAN SONRA NE OLACAK?
Yaptığım aylık varsayımlara göre yıllık oran Ocak’ta yüzde 68, Şubat, Mart ve Nisan’da yüzde 71, Mayıs’ta ise yüzde 75 olacak.
Mayıs 2024 enflasyonunda dönüm noktası… Doğalgazda geçen yıl başlatılan sıfır fiyat uygulaması nedeniyle, 2023 Mayıs’taki sıfır oranının etkisiyle bu yıl mayıs ayında zirve görülecek ve ardından düşüş başlayacak. Özellikle temmuz ve ağustos aylarında nasıl bir düşüş olacak!
Mayıs ayında yüzde 74-75’e ulaşacak olan yıllık oranın yüzde 36 olarak açıklanan seviyeye indirilmesi gerçekten önemli ve ciddi olarak düşünülürse haziran ayına kadar ekonominin tam bir sıkıntıya gireceği anlamına geliyor. Tamam baz etkisinden dolayı hızlı bir düşüş olacak ama yine de yüzde 36 çok zor. Hatta Merkez Bankası kendine yüzde 42’ye kadar yer vermiş, iddia yüzde 36 ama üst sınır yüzde 42.
Haziran ayından itibaren aylık ortalama artış yüzde 2 civarında tutulabilirse, ağustos sonunda yıllık oran yüzde 50’ye inecek. Bu oranı 3 Eylül Salı günü öğreneceğiz. Para Politikası Kurulu toplantısı 19 Eylül Perşembe günü.
Enflasyon yüzde 50’ye düştü diye yüzde 45’lik faiz düşürülebilir mi?
Makul ekonomik teoriler ‘Elbette dayanılmaz’ diyor.
AMA MAKUL KAVRAMINA DİKKAT EDİN!
Aynı trendle yıllık enflasyon Eylül’de yüzde 46’ya, Ekim’de yüzde 44’e, Kasım’da yüzde 42’ye, Aralık’ta ise yüzde 41’e geriliyor.
‘Artık enflasyonun üzerinde faiz ödememeliyiz’ denilirse Ekim ayında enflasyonun yüzde 44’e düşmesinin ardından faiz indirimi söz konusu olabilir. Yani en erken kasım ayında indirim yapılabilir.
Elbette enflasyona ilişkin bu varsayımlar en iyimser senaryoda oluşacak durumu yansıtıyor.” (HABER MERKEZİ)
